PLGBC Green Building Awards 2023 przyznane!
Zgłoszenia do PLGBC Green Building Awards oceniane są przez interdyscyplinarne, zróżnicowane pod względem kompetencji i kierunku wykształcenia, jury konkursowe. Skład Jury edycji 2023 konkursu przedstawiał się następująco:
- dr inż. Maciej Chrzanowski, Inżynier konstrukcji, Business Development Leader in Construction – Steligence® Resident Poland | CEE Cluster Leader, ArcelorMittal
- Katarzyna Czyżewska, Starszy Konsultant ds. zrównoważonego budownictwa, Sweco Polska
- Emilia Dębowska, Sustainability Director, Panattoni
- Andrzej Gutowski, ESG & Sustainability Leader, Director, Colliers
- Wiktor Kowalski, Associate, Buro Happold
- Anna Kulińska, Członkini Krajowej Rady Izby Architektów Rzeczypospolitej Polskiej IARP, wspólniczka, Line Architekci
- dr inż. arch. Agnieszka Labus, Prezeska, Fundacja Laboratorium Architektury 60+
- Michał Marszałek, Associate, International Well Building Institute IWBI
- Tomasz Pągowski, Projektant, prowadzący programy telewizyjne, współzałożyciel Pągowski Studio,
- dr inż. Przemysław Poszwa, Ekspert programu Climate Leadership UN Environment, Członek Rady Ekspertów Polskiego Paktu Plastikowego, inżynier, naukowiec, edukator, bloger, Eko-logicznie.com
- dr inż. arch. Marta Promińska, Pełnomocniczka Zarządu Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP ds. Środowiska i Ochrony Klimatu, architektka, urbanistka, Strabag
- dr Monika Szewczyk, Biolog, Ekspertka Centrum UNEP/GRID – Warszawa
- Veronika Themerson, Center of Excellence Director Environmental at office development business unit in CEE, Skanska
- dr inż. Justyna Tomaszewska, Starszy Konsultant w zespole Sustainability and Economics, Deloitte Advisory
- Hubert Wiśniewski, Country Manager, WICONA Polska.
Jury oceniło zgłoszone projekty zarówno pod kątem walorów związanych z budownictwem zrównoważonym i gospodarką o obiegu zamkniętym, jak i architektonicznych i estetycznych. Pod uwagę wzięto również aspekty społeczne i nowatorskie pomysły.
Podsumowanie tegorocznej edycji przedstawił Andrzej Gutowski, ESG & Sustainability Leader, Dyrektor w Colliers:
Dbałość o obszar środowiskowy, społeczny i etyczny w biznesie stał się w ostatnim roku tematem niezwykle nośnym. Duża liczba zgłoszeń do PLGBC Green Building Awards potwierdza, że także w budownictwie kwestia ekologii i zrównoważonego rozwoju przebiła się do mainstreamu. Zgłoszeń do konkursu było nie tylko wiele, zaskakująca była też ich różnorodność – począwszy od biurowców, magazynów czy fabryk, poprzez budownictwo mieszkaniowe jedno- i wielorodzinne, aż do projektów spełniających szczególne funkcje społeczne czy edukacyjne.
Wraz z rozwojem branży pojawiają się pytania, jak oceniać prawdziwie zrównoważony budynek – jakie jego cechy są kluczowe. Jak ocenić i porównać zrównoważenie kolejnego budynku biurowego w sercu miasta z projektem utworzenia parku miejskiego? Co ma pierwszeństwo – czy potrzeba i funkcja społeczna, czy umiejętność minimalizowania wpływu budynków i budowy na środowisko. Jak w tym wszystkim uwzględnić kwestie społeczne, zapewnić dostępność i inkluzywność; co ma pierwszeństwo: kwestie społeczne, czy środowiskowe.
Mówi się czasami, że najbardziej zielone są te budynki, które już stoją. Ale prawda jest taka, że jeszcze bardziej ekologiczne są te, które pozostają niewybudowane. Każda aktywność, w tym ta związana ze wznoszeniem budynków, łączy się z koniecznością wydatku energetycznego, ingerencją w ekosystem, wykorzystaniem materiałów i surowców, generowaniem odpadów czy transportem. Z drugiej jednak strony oczekujemy podnoszenia jakości życia, jakości miejsc pracy, poprawy komfortu i bezpieczeństwa czy po prostu budowania tkanki społecznej poprzez zapewnienie odpowiedniej przestrzeni. Takie procesy nie mogą obejść się bez poniesienia wysiłku ekologicznego, a zachowanie balansu między tymi obszarami wydaje się kluczowe.
W zgłoszonych do konkursu projektach widać zwrot w kierunku liczenia śladu węglowego, co istotne, niektóre projekty zaczynają go optymalizować i redukować w cyklu życia. Niestety dzielenie się wynikami takich analiz na razie jest rzadkością, utrudniając budowanie lokalnych benchmarków. Da się zaobserwować rosnącą popularność wykorzystania drewna do konstrukcji, zastosowania rozwiązań modułowych i prefabrykatów. W kontekście operacyjnego śladu węglowego dominuje optymalizacja i redukcja zapotrzebowania na energię: podwyższone standardy izolacyjności, instalacja pomp ciepła, wykorzystanie ciepła odpadowego, pozyskiwanie energii z OZE – zarówno w projektach w postaci paneli PV, jak i zewnętrznych farm fotowoltaicznych.
Pod kątem społecznym budynki często zgłaszały zgodność z certyfikacją WELL oraz Obiektem bez Barier – zdaje się, że powoli kształtuje się standard rynkowy w postaci tych dwóch certyfikacji, przynajmniej w segmencie biurowym. Jakość powietrza, dostęp do światła dziennego – to kluczowe aspekty, o które dbano pod tym kątem w zgłoszonych projektach – parametryzacja i skonkretyzowanie obszaru społecznego pozostaje wyzwaniem, a wprowadzane rozwiązania mają często charakter jednostkowy. Metodyka WELL, czy OBB przychodzą na ratunek, wskazując konkretne i mierzalne wytyczne. Szereg projektów wskazywało również na praktyki konsultacji społecznych, które pomagały uszyć strategie i funkcjonalność budynków do oczekiwań odbiorców i lokalnych społeczności.
Podczas procesu oceny oraz dyskusji w ramach obrad Jury z szeregu zgłoszeń mieliśmy przyjemność nagrodzić i wyróżnić projekty, które naszym zdaniem najlepiej łączyły zrównoważone praktyki związane z ekologią i kwestami społecznymi. Mamy nadzieję, że rosnące zainteresowanie obszarami ESG, nadchodzące raportowanie i wytyczne związane z regulacjami przyspieszą transformację rynku nieruchomości w kierunku zrównoważenia, a nagrodzone i wyróżnione projekty staną się przykładami, z których kolejne projekty będą mogły czerpać inspirację i rozwiązania.
Andrzej Gutowski
ESG & Sustainability Leader, Dyrektor w Colliers
Ogłoszenie wyników konkursu oraz wręczenie nagród i wyróżnień odbyło się podczas 13. PLGBC Green Building Summit pod hasłem Building (R)evolution, które miało miejsce 5-6 października 2023 r. w Sound Garden Hotel w kompleksie Business Garden w Warszawie. Statuetki dla Laureatów konkursu PLGBC Green Building Awards 2023 zaprojektowało i przygotowało Horizone Graphics.
Laureaci konkursu PLGBC Green Building Awards 2023
serdecznie gratulujemy!
Najlepszy budynek ekologiczny certyfikowany
warsaw unit
Laureat
Projektant: Polsko-Belgijska Pracownia Architektury PROJEKT
Inwestor: Ghelamco Poland
Budynek Warsaw Unit to połączenie nowoczesności, nietuzinkowej architektury, aspektów ekologicznych oraz zaawansowanej technologii. Ten zlokalizowany w Warszawie, świetnie skomunikowany ponad 200-metrowy wieżowiec, będzie pierwszym budynkiem w Polsce w 100% zasilanym czystą energią, dzięki wykorzystaniu farm fotowoltaicznych dewelopera. Dodatkowo w budynku zastosowano szereg rozwiązań, które optymalizują zużycie energii. Rozwiązania takie jak płyty antysmogowe, fasada kinetyczna modelowana siłą wiatru, lampy UV dezynfekujące przestrzeń i powietrze, czy też nowoczesny system, który koncentruje się na zarządzaniu energią, zapewniając dokładne pomiary i funkcje monitorowania danych, to jedynie niektóre z rozwiązań, które wpływają na wysoką jakość obiektu. Oprócz tego goście znajdą tu w pełni przeszklony taras widokowy z opadającą podłogą. Wyjątkowość projektu potwierdza również uzyskanie wielu nagród, a także następujących certyfikatów: BREEAM z najwyższą możliwą oceną Outstanding, Green Building Standard, „Obiekt bez Barier”, WELL Health Safety Rating oraz pierwszy w Polsce certyfikat WELL Core na najwyższym Platynowym poziomie.
Michał Marszałek
Associate, International Well Building Institute IWBI
P180
Wyróżnienie
Projektant: PRC Architekci
Inwestor: Skanska
Budynek P180 otrzymuje wyróżnienie dzięki wdrożeniu wielu rozwiązań zmniejszających wpływ na środowisko, wśród których podkreślić należy nowatorskie wykorzystanie betonów niskoemisyjnych. Przyczyniło się to do istotnego obniżenia wbudowanego śladu węglowego budynku oraz popularyzacji takich rozwiązań materiałowych. W budynku zwrócono też uwagę na wybór innych materiałów mających znaczący udział we wbudowanym śladzie węglowym, takich jak stal, aluminium i szkło – w tym wypadku zdecydowano się na udział materiałów, które wytworzone zostały z wykorzystaniem surowców pochodzących z recyklingu. O tym, że ślad węglowy był istotnym elementem branym pod uwagę w trakcie realizacji obiektu świadczyć też może fakt, że podjęto się jego oszacowania. Ponadto budynek P180 otrzymał wysoką ocenę w systemie certyfikacji LEED, na tle innych zgłoszeń wyróżnia go także zaadresowanie potrzeb osób z niepełnosprawnościami poprzez współpracę z Fundacją Integracja.
Wiktor Kowalski
Associate, Buro Happold
Najlepszy budynek ekologiczny bez certyfikatu (lub precertyfikowany)
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁEM PRZEDSZKOLNYM w Rogowie Sobóckim
Laureat
Projektant: grupa 3303
Inwestor: Gmina Sobótka
Jak wiadomo, edukacja to podstawa, a przykład zawsze jest lepszy niż wykład. Szkoła Podstawowa w Rogowie Sobóckim postawiła przed sobą bardzo ambitny plan – edukować przykładem – nie tylko uczniów, ale również całą lokalną społeczność. W nagrodzonym budynku wykorzystane zostały różnorodne rozwiązania, które w sposób kompleksowy odpowiadają na aktualne wyzwania – od sposobu pozyskania energii, przez wykorzystanie całej palety rozwiązań opartych na przyrodzie, do idei re- i upcyklingu. W samej idei projektu oraz jego architekturze widoczny jest powrót do korzeni, zarówno kulturowych (wykorzystanie istniejących budynków, bryła budynku nawiązująca do lokalnych tradycji), jak i tych bardziej organicznych, polegających na mądrej współpracy z naturą (wielofunkcyjna uprawa roślin oraz wsparcie lokalnej różnorodności biologicznej). Dodatkowym walorem nagrodzonego projektu jest wspomniany aspekt edukacyjny i zaangażowanie lokalnej społeczności.
dr Monika Szewczyk
Biolog, Ekspertka Centrum UNEP/GRID – Warszawa
Nowy Rynek E
Wyróżnienie
Projektant: JEMS Architekci
Inwestor: Skanska
Wyróżnienie przyznajemy za realizację budynku, który wraz z zagospodarowaniem terenu tworzy nową przestrzeń miejską. To miastotwórcze działanie wplata obiekt w istniejącą tkankę urbanistyczną, staje się jej częścią. Stanowi magnes dla osób z zewnątrz, zaprasza na codzienne spacery, na spotkanie przy tężni. Obiekt został zaprojektowany w sposób inkluzywny, otwarty na mieszkańców. Wyróżnienie zostało przyznane za holistyczne podejście do budynku w kontekście oddziaływania na zdrowie użytkowników, ponieważ nie tylko sam obiekt zawiera szereg rozwiązań prozdrowotnych, ale również bezpośrednie otoczenie ma za zadanie poprawiać jakość środowiska zewnętrznego. Szczególną uwagę zwracają rozwiązania zaprojektowane z myślą o efektywnym i długofalowym kreowaniu zrównoważonego obszaru. Sam obiekt wyróżnia się rozwiązaniami ekologicznymi na najwyższym poziomie, w sposób nowatorski rozwiązane zostały tutaj kwestie źródła energii oraz ponownego użycia wody w budynku, a także jej jakości. Co warto podkreślić, jest to nowy obszar miastotwórczy oddający swoją przestrzeń mieszkańcom, co stanowi przykład dla kierunku rozwoju budownictwa komercyjnego.
dr inż. arch. Marta Promińska
Pełnomocniczka Zarządu Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP ds. Środowiska i Ochrony Klimatu, architektka, urbanistka, Strabag
Najlepszy projekt ekologiczny
PARK POŁUDNIOWY – AKTYWNY EKOSYSTEM MIASTA
Laureat
Projektantki: Rayss Group | Zieleniarium
Inwestor: Gmina Miasta Gdańska
Przyzwyczajamy się do równych rzędów drzew i krzewów towarzyszących nowym inwestycjom miejskim. Do wypielęgnowanych, uformowanych i przystrzyżonych założeń zieleni, które mają dawać odpoczynek oczom i nie sprawiać kłopotu zarządcy terenu. Projekt Parku Południowego udowadnia, że można inaczej. Nagrodzony projekt w zbalansowany sposób traktuje różne funkcje parku miejskiego. Zarówno funkcję społeczną (zróżnicowanie stref aktywności, zwiększenie dostępności terenu), jak również funkcję przyrodniczą, wyrażającą się poprzez ochronę istniejących siedlisk i występujących w parku gatunków roślin i zwierząt (wiszące pomosty, sposób oświetlenia). Co ważne, park miejski wykorzystuje istniejącą już strukturę roślinności i zakłada korzystanie z terenu w sposób nie szkodzący procesom przyrodniczym w siedliskach fauny i flory. Obrazu dopełnia zastosowanie bioinżynieryjnych urządzeń hydrotechnicznych, nawierzchni mineralnych, oraz wykorzystanie materiałów kompostowanych. Nie ma wątpliwości że Park Południowy będzie ważnym elementem zielono-błękitnej infrastruktury miasta i stanie się kolejnym atrakcyjnym punktem na mapie Gdańska – zarówno dla mieszkańców, jak i dla zwiedzających.
dr Monika Szewczyk
Biolog, Ekspertka Centrum UNEP/GRID – Warszawa
BIBLIOTEKA PUBLICZNA W CHOSZCZÓWCE
Wyróżnienie
Projektant: Ambient
Inwestor: M.st. Warszawa Dzielnica Białołęka
Wyróżnienie dla Biblioteki publicznej na Choszczówce, w warszawskiej dzielnicy Białołęka, przyznano za atrakcyjne połączenie pięknej w prostocie formy architektonicznej z zaawansowanymi systemami technicznymi wspierającymi zrównoważone budownictwo. Projekt ten jest dowodem, że jest możliwe redukowanie emisji gazów cieplarnianych, oszczędzanie zużycia wody pitnej, stosowanie źródeł energii odnawialnej, czy wykonanie budynku użyteczności publicznej w konstrukcji drewnianych prefabrykatów, a jednocześnie zapewnienie użytkownikowi komfortowych, dających kontakt z naturą, wielofunkcyjnych przestrzeni. Pokryta naturalnym drewnem elegancka bryła oferuje funkcję biblioteki z mediateką, edukację oraz integrację dla lokalnych społeczności. Na szczególną uwagę zasługuje także szacunek, z jakim projekt odnosi się do naturalnego otoczenia, wpisując się w zastany krajobraz i wprowadzając rodzimą bioróżnorodność. Intrygująca architektura może dodatkowo zachęcać do zainteresowania się czytelnictwem i ekologią. Powrót do natury w pięknym stylu.
Veronika Themerson
Center of Excellence Director Environmental at office development business unit in CEE, Skanska
Najlepszy studencki projekt ekologiczny
ecozone
Laureat
Projektanci: Wojciech Bandyk, Roksana Gleizner
ECOZONE jest projektem kompleksu budynków, który w pełni spełnia najwyższe standardy ekologiczne i zrównoważonego rozwoju w zakresie efektywności energetycznej, odpowiedzialnego zarządzania wodą, zrównoważonych materiałów, zrównoważonego transportu oraz zdrowia i komfortu użytkowników. Uwzględnia wykorzystanie jak największej ilości lokalnych materiałów. Są to ekologiczne materiały o niskiej emisji substancji toksycznych, wszystkie recyklowalne i/lub pochodzące z odnawialnych źródeł, zaś proces budowy był zoptymalizowany pod kątem minimalizacji odpadów i zużycia zasobów naturalnych. Ważnym dla projektantów aspektem była minimalizacja zużycia energii, dlatego wykorzystano tu najnowocześniejsze technologie, takie jak panele fotowoltaiczne, systemy odzyskiwania ciepła i oświetlenie LED. Ponadto, budynek posiada inteligentny system zarządzania energią. Obiekt posiada dogodne połączenia komunikacyjne, w tym dostęp do środków transportu publicznego i infrastruktury dla rowerzystów. Ponadto, na terenie kompleksu znajdują się stacje ładowania dla samochodów elektrycznych, co zachęca do korzystania z bardziej ekologicznych środków transportu.
Hubert Wiśniewski
Country Manager, WICONA Polska
Centrum Budownictwa Naturalnego
Wyróżnienie
Projektantka: Monika Żywiecka
Inwestor: Podlaskie Konopie
Projekt Centrum Budownictwa Naturalnego jest wyjątkowy i jeśli tylko zostanie zrealizowany, ma szansę stać się wzorem do naśladowania, zarówno dla modernizacji istniejących budynków, jak i nowo projektowanych, inspirowanych tradycyjnym budownictwem. Jury doceniło efekt nienachalnego wprowadzenia nowej ważnej funkcji edukacyjnej w mury opuszczonego spichlerza, przy jednoczesnym poszanowaniu i zachowaniu istotnych elementów budynku, a także zastosowanie tradycyjnych metod budowlanych. W dobie walki o klimat, modernizacja i rewitalizacja istniejących budynków są kluczowe, a umiejętność wprowadzenia nowej funkcji oraz nowoczesnych rozwiązań zapewniających komfort i dostępność dla użytkownika jest sporym wyzwaniem, często trudniejszym od „budowania od nowa”, a Projekt Centrum Budownictwa Naturalnego sprostał temu wyzwaniu. Na wyróżnienie zasługuje dobór naturalnych materiałów budowlanych (jak beton konopny, kompozyt wapienno-konopny, tynk gliniany) o niższym niż powszechnie stosowane śladzie węglowym, cyrkularność (wyspecyfikowano materiały z pobliskiej rozbiórki do budowy nowej klatki ewakuacyjnej) oraz bioróżnorodność (m.in. nasadzenia rodzimych gatunków drzew).
Katarzyna Czyżewska
Starszy Konsultant ds. zrównoważonego budownictwa, Sweco Polska
Najlepsza ekologiczna zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna
OSIEDLE BEAUFORTA
Wyróżnienie
Projektanci: Rayss Group
Inwestor: Euro Styl
Projekt Osiedla Beauforta to przykład połączenia prostoty i nowoczesności z funkcjonalnością. Przykład niskonakładowej i efektywnej inwestycji deweloperskiej, wykorzystującej wielowymiarowość rozwiązań oraz mitygacji zmiany klimatu i adaptacji do jej skutków, w całości opartej o wspieranie budowy i regeneracji zdrowej gleby oraz opartych o glebę i wodę ekosystemów. Osiedle to ekstensywna zabudowa składająca się z 24 kameralnych budynków z systemami ogrodów deszczowych i retencji wód opadowych, oferująca bogatą infrastrukturę sportową i rekreacyjną, zachęcającą do aktywności na świeżym powietrzu. Zielniki i grządki przeznaczone do uprawy ziół, roślin i kwiatów przez mieszkańców, pełnią funkcję edukacyjną, jednocześnie umożliwiając czerpanie radności z bliskości natury i sprzyjając integracji sąsiedzkiej.
dr inż. Justyna Tomaszewska
Starszy Konsultant w zespole Sustainability and Economics, Deloitte Advisory
Najlepsza ekologiczna zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna
EUTYMIA
Wyróżnienie
Projektant: NF15
Inwestor: prywatny
W projekcie zastosowano szereg rozwiązań budownictwa pasywnego i energooszczędnego, ubranych w przyjazną architekturę. Budynek ogrzewany jest pompą ciepła w systemie ogrzewania podłogowego, wyposażony w wentylację mechaniczną z rekuperacją z dodatkowymi filtrami, w sprzęty AGD o wysokiej klasie energooszczędności, zbiornik retencyjny dla wody deszczowej. Zastosowano także rozwiązania technologiczne niwelujące wszelkie mostki termiczne, wykorzystano materiały recyklingowe do wykonania mebli. Jednak nie tylko to wyróżnia ten budynek w tej kategorii konkursowej. Uwagę jury zwróciła jego wartość edukacyjna. Budynek, wraz z okalającym go ogrodem ma swój profil w mediach społecznościowych. Dzięki temu obserwatorzy mogą zapoznać się z wartością ekologiczną zastosowanych rozwiązań. Mogą także zaczerpnąć inspiracji w zakresie m.in. prowadzenia bio-ogrodu.
Anna Kulińska
Członkini Krajowej Rady Izby Architektów Rzeczypospolitej Polskiej IARP, wspólniczka, Line Architekci
Najlepsza ekologiczna modernizacja
NARUSA LEŚNA PRZYSTAŃ
Wyróżnienie
Projektant: Pracownia Architektoniczna Studio4Space
Inwestorzy: ECO-MASURIA INVEST
Narusa Leśna Przystań zlokalizowany jest we Fromborku, niedaleko Mierzei Wiślanej. Kompleks przyciąga nowoczesnym designem oraz ekologicznym podejściem do budownictwa. W jego ramach zmodernizowano budynek dawnego domu wczasowego z okresu PRL. Wykorzystano przy tym dawną konstrukcję, przez co adaptacja miała minimalny wpływ na środowisko i otaczający inwestycję starodrzew. Zastosowano lokalne materiały, co dodatkowo zmniejszyło emisję CO2 związaną z transportem. Materiały mogą być łatwo poddane recyklingowi i ponownemu wykorzystaniu w przypadku rozbiórki.
Przy modernizacji obiektu zwrócono szczególną uwagę na jego wydajność energetyczną. W obiekcie zastosowano system ogrzewania w postaci powietrznej pompy ciepła oraz wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła. Redukcji zużycia energii sprzyja energooszczędne oświetlenie LED, zintegrowane z systemem inteligentnych, automatycznych wyłączników. Ponadto, na terenie obiektu znalazły się zbiorniki retencyjne, a zamiast trawników wysiano łąki kwietne. Dawną jadalnię przystosowano na salę konferencyjną, w której odbywają się̨ wydarzenia promujące ekologię dla gości kompleksu i okolicznych mieszkańców. Powstały leśne ścieżki, czatownie, boiska sportowe, hamaki – miejsca ogólnodostępne, co wspiera integrację turystów z lokalną społecznością̨. Obiekt uzyskał też precertyfikację w systemie LEED na poziomie Gold.
Emilia Dębowska
Sustainability Director, Panattoni
NAJLEPSZY EKOLOGICZNY BUDYNEK SEKTORA PUBLICZNEGO
BUDYNEK EDUKACYJNY W LEŚNYM OGRODZIE BOTANICZNYM MARSZEWO W GDYNI
Laureat (ex aequo)
Projektant: Gierbienis + Poklewski
Inwestor: Nadleśnictwo Gdańsk
Budynek edukacyjny w Leśnym Ogrodzie Botanicznym Marszewo jest znakomitym przykładem zrównoważonego budownictwa, które łączy harmonię z naturą, efektywność energetyczną i innowacyjne technologie. Miejsce, w którym powstał (polana na terenie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego) zobowiązywało projektantów do integracji obiektu z otoczeniem. Do budowy wykorzystano naturalne materiały, takie jak drewno i kamień, zgodne z estetyką i charakterem miejsca. Budynek posiada duże przeszklenia, które umożliwiają widok na otaczający krajobraz i zapewniają dostęp do naturalnego światła.
Budynek zbudowano w całości z drewna, w technologii tzw. drewna klejonego krzyżowo, zastosowano wiele zaawansowanych technologii, minimalizujących zużycie energii – panele fotowoltaiczne, systemy odzyskiwania ciepła, inteligentny system zarządzania energią. Budynek posiada także zaawansowane systemy zbierania i filtracji wody deszczowej, która wykorzystywana jest do podlewania roślin, a także urządzenia i technologie, minimalizujące zużycie wody: efektywne baterie, toalety o niskim zużyciu wody i systemy recyrkulacji wody. Zapewnia on dobrą wentylację, optymalne oświetlenie naturalne i akustykę, co przyczynia się do poprawy jakości powietrza i komfortu pracy. Ponadto, budynek oferuje przestrzenie rekreacyjne, takie jak tarasy i ogród, które sprzyjają dobremu samopoczuciu odwiedzających.
Hubert Wiśniewski
Country Manager, WICONA Polska
MAZURSKIE CENTRUM BIORÓŻNORODNOŚCI I EDUKACJI „KUMAK”
Laureat (ex aequo)
Projektant: Kwadratura
Inwestor: Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego
Mazurskie Centrum Bioróżnorodności i Edukacji „Kumak” im. prof. K. A. Dobrowolskiego w Urwitałcie – to centrum edukacji przyrodniczej i ośrodek badawczy Uniwersytetu Warszawskiego, założony i prowadzony w malowniczej i bardzo wartościowej przyrodniczo okolicy nad jeziorem Łuknajno. To doskonały przykład zrównoważonej budowli, która została zaprojektowana i zrealizowana z poszanowaniem naturalnego otoczenia.
W Centrum zastosowano wiele energooszczędnych rozwiązań – korzysta ono m.in. z wysokowydajnych instalacji grzewczych i chłodzących, które minimalizują zużycie energii i redukują emisję gazów cieplarnianych, zamontowano także panele fotowoltaiczne. „Kumak” skrupulatnie segreguje i przetwarza odpady zgodnie z zasadami recyklingu. Ponadto, w całym kompleksie stosuje się kompostowanie, co pozwala na wykorzystanie organicznych substancji jako nawozów naturalnych do ogrodów i terenów zielonych. Trzecim istotnym aspektem jest dbałość o bioróżnorodność. Centrum umiejętnie łączy architekturę z naturalnym otoczeniem, zapewniając optymalne warunki dla wielu gatunków roślin i zwierząt. Na jego terenie znajdują się specjalnie zaprojektowane siedliska dla ptaków i nietoperzy, co przyczynia się do zachowania różnorodności ekosystemów lokalnych. Podejmuje się tu też liczne działania na rzecz edukacji ekologicznej, warsztaty i prelekcje. Centrum jest doskonałym przykładem, pokazującym, że zrównoważone budownictwo i ochrona środowiska to cel, który można osiągnąć poprzez odpowiednie działania i połączenie innowacyjnych rozwiązań architektonicznych z priorytetami ekologicznymi.
Hubert Wiśniewski
Country Manager, WICONA Polska
Najlepsze zrównoważone wnętrze
Biuro arup w gdański business center
Laureat
Projektant: workplace
Inwestor: Arup
Projekt wnętrz biura Arup w Gdański Business Center doceniono za bezprecedensową innowacyjność, pionierskość, interdyscyplinarność i co-designing. Wnętrza biura zostały zaprojektowane z myślą o dobrostanie ludzi i planety, włączając cały zespół pracowników od początku w proces projektowy, wspierając ich dobre nawyki, a w konsekwencji przyczyniając się do ich długiego i zdrowego życia.
Wnętrza biura zostały zaprojektowane w oparciu o dowody naukowe, których celem jest działać regenerująco na ludzi na poziomie biologicznym i bodźcować wszystkie zmysły (np. zieleń stanowi nie tylko dekorację, ale jest to po prostu zdrowa żywność gotowa do spożycia). Cyrkularność to kolejny ważny filar projektu – użyto rozwiązań prototypowych, materiałów z odzysku (w tym po poprzednim najemcy), z drugiej ręki, materiałów z recyklingu, recyklingowalnych i naturalnych, które wpłynęły na obniżenie kosztów inwestycji. Projekt Biura Arup w Gdański Business Center to projekt przyszłości, odpowiada nie tylko na dzisiejsze wyzwania, ale także przyszłe związane ze zmieniającymi się potrzebami i stylami życia użytkowników. Wykracza poza istniejące wytyczne WELL w zakresie dobrostanu psychicznego i wskazuje kierunek tego, czym jest i czym w przyszłości będzie miejsce pracy.
dr inż. arch. Agnieszka Labus
Prezeska, Fundacja Laboratorium Architektury 60+
BUDYNEK EDUKACYJNY W LEŚNYM OGRODZIE BOTANICZNYM MARSZEWO W GDYNI
Wyróżnienie
Projektant: Gierbienis + Poklewski
Inwestor: Nadleśnictwo Gdańsk
Projekt w swojej skali i estetyce budzi skojarzenia z domem. Zewnętrze i wnętrze harmonijnie ze sobą korespondują poprzez oszczędne formy i użycie jednego materiału (drewna), ale i kontrastują (ciemna bryła zewnętrzna z jasnym wnętrzem). Konstrukcję budynku stanowią prefabrykowane panele CLT, a niemal wszystkie elementy wyposażenia wykonane zostały z wykorzystaniem drewna i zlecone do wykonania lokalnym rzemieślnikom. Przy wyborze pozostałych elementów wyposażenia ważne było kryterium technologii ich wykonania, łatwości utylizacji oraz inne formy wspierania zasad zrównoważonego rozwoju. Dzięki wyeksponowaniu elementów konstrukcyjnych, jak nadproża czy stalowych łączników, użytkownicy mogą zapoznać się z praktyką zastosowań paneli CLT. Uwagę jury zwróciło również estetyczne rozprowadzenie i uwidocznienie elementów instalacyjnych, które stały się ważnym elementem architektury wnętrza.
Anna Kulińska
Członkini Krajowej Rady Izby Architektów Rzeczypospolitej Polskiej IARP, wspólniczka, Line Architekci
ZRÓWNOWAŻONY PRODUKT ROKU
WIELORODZINNY BUDYNEK MODUŁOWY EFEKTYWNY ENERGETYCZNIE I PROCESOWO
Laureat
Producent: Konsorcjum DMD-M – DMD Modular p.s.a. (lider Konsorcjum, wykonawca) i Politechnika Krakowska
Wielorodzinny budynek modułowy efektywny energetycznie i procesowo został bezprecedensowym zwycięzcą w swej kategorii ze względu na holistyczny wpływ na kształtowanie zrównoważonego budownictwa w ujęciu:
- użytkowym, poprzez osiągnięcie dodatniego bilansu energetycznego,
- wbudowanym, dzięki optymalizacji projektu i procesu budowy,
- społecznym, ze względu na edukację społeczeństwa i system zarządzania,
- oraz przedstawienia praktycznego wdrożenia zasad gospodarki o obiegu zamkniętym.
Doceniono możliwość przeprowadzenia większości prac w tak zwanym systemie „offsite”, czyli w zakładach DMDmodular, w warunkach kontrolowanych, gdzie wszystkie procesy, czas i odpady zostały znacząco zoptymalizowane w porównaniu do tradycyjnego budownictwa. Tworząc jednocześnie w pełni funkcjonalną i estetyczną architekturę. Sam proces projektowy, jak i realizacyjny, mógł zostać precyzyjnie zaplanowany, skoordynowany, wykonany i zweryfikowany. W efekcie, uzyskana została realizacja obiektu w ekstremalnie krótkim czasie budowy i przy minimalnym wykorzystaniu zasobów ludzkich, wpływie na otoczenie, jak i środowisko. Przedstawione rozwiązania modułowe, konstrukcyjne, procesowe, użytkowe, oraz fakt zaimplementowania scenariusza końca życia obiektu i jego potencjału jest wręcz unikatowa i jawnie urzeczywistnia założenia gospodarki o obiegu zamkniętym. A to wszystko w odniesieniu do budynków mieszkalnych! Wyjątkowy charakter tego wyjątkowego produktu, który de facto jest budynkiem (!), ma bardzo silny wpływ na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo, i w pełni zasłużył na miano Zrównoważonego Produktu Roku 2023. Gratulacje!
dr inż. Maciej Chrzanowski
Inżynier konstrukcji, Business Development Leader in Construction – Steligence® Resident Poland | CEE Cluster Leader, ArcelorMittal
ZINTEGROWANY SYSTEM ŚWIATŁA DZIENNEGO I SZTUCZNEGO QLS
Wyróżnienie
Producent: QLAB Laboratory of Light
System QLS stanowi innowacyjne rozwiązanie w dziedzinie oświetlenia wnętrz, skoncentrowane na optymalnym wykorzystaniu światła dziennego. Umożliwia skierowanie światła dziennego w głąb pomieszczeń, a także optymalizację natężenia światła w pomieszczeniach zgodnie z potrzebami użytkowników. System chroni wnętrze przed bezpośrednim i nadmiernym nasłonecznieniem oraz automatycznie utrzymuje optymalne, ustawione przez użytkownika warunki oświetleniowe, sterując pracą opraw oświetleniowych z wykorzystaniem zestawu czujników i sterownika. Dużą zaletą rozwiązania jest ograniczanie zapotrzebowania na energię elektryczną o 70-90%. System jest wykonany z elementów nadających się do recyklingu, a jednocześnie ogranicza ilość odpadów powstających podczas jego produkcji. Rozwiązanie jest bardzo cenne ze względu na istotną rolę światła naturalnego w funkcjonowaniu człowieka.
dr inż. Przemysław Poszwa
Ekspert programu Climate Leadership UN Environment, Członek Rady Ekspertów Polskiego Paktu Plastikowego, inżynier, naukowiec, edukator, bloger, Eko-logicznie.com
ZRÓWNOWAŻONA USŁUGA ROKU
OKNO
Laureat
Inicjator: Fundacja BRDA
Twórcy projektu OKNO otrzymują nagrodę główną za wdrożenie w życie idei gospodarki o obiegu zamkniętym w najczystszej postaci, przy jednoczesnej trosce o kwestie społeczne. Projekt OKNO to przykład, jak budynki mogą być wykorzystywane jako banki materiałów, dzięki którym cykl życia pewnych wyrobów może wykraczać poza cykl życia samego obiektu, gdzie zostały pierwotnie zastosowane. Co więcej projekt udowadnia, że wdrożenie odpowiednich procedur w trakcie rozbiórki obiektów oraz podjęcie wysiłków logistycznych może być ekonomicznie uzasadnione – warto podkreślić, że charytatywny projekt OKNO wspierany przez komercyjny projekt BUDO, w ramach którego inne materiały pochodzące z placów budów są sprzedawane, jest finansowo samowystarczalny. Projekty te stanowią zatem dobry przykład i zachętę do rozpowszechnienia tego typu usług, które realizują założenia gospodarki o obiegu zamkniętym i przyczyniają się do dekarbonizacji budownictwa.
Wiktor Kowalski
Associate, Buro Happold
Najlepsza ekologiczna inicjatywa miejska/gminna
CENTRUM REKREACJI I WYPOCZYNKU „PRZYLASEK RUSIECKI”
Laureat
Projektant: Saneccy
Inwestor: Kraków Nowa Huta Przyszłości
Jury jednogłośnie nagrodziło inwestycję Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki”, która powstała na zdewastowanym przyrodniczo terenie Nowej Huty – poprzemysłowej dzielnicy Krakowa. Jury doceniło partycypacyjny proces projektowy angażujący mieszkańców, naukowców, przedstawicieli biznesu i środowisk społecznych, w wyniku którego na 26 hektarach powstała infrastruktura rekreacyjna aktywizująca mieszkańców. W ramach projektu zagospodarowano otoczenie największego z 14 zbiorników wodnych – wyrobisk powstałych po wydobyciu żwiru.
Inwestycja zamieniła zdegradowany, opuszczony teren w tętniący życiem obszar, na którym teraz znajduje się m.in. plaża, boiska, plac zabaw, promenada, pomosty wędkarskie i widokowe czy tablice eko-edukacyjne. Inwestycja powstała przy zachowaniu istniejącej zieleni, dodatkowo wprowadzając nowe nasadzenia. Warto podkreślić, że pomimo rozmiaru projektu, nie usunięto żadnego drzewa.
Na uwagę zasługuje ograniczenie do minimum ruchu kołowego w najbliższym otoczeniu akwenu, wykonanie nawierzchni ścieżek z kruszywa umożliwiającego naturalną infiltrację wód opadowych, zastosowanie pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej o mocy 24 kW w budynku zaplecza sanitarnego.
Katarzyna Czyżewska
Starszy Konsultant ds. zrównoważonego budownictwa, Sweco Polska
DESTINATIONS – MIASTA DLA LUDZI
Wyróżnienie
Autor: Echo Investment
Realizowana w: Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu
Fuzja w Łodzi czy Browary Warszawskie to przykłady wielofunkcyjnego projektu „destinations”, realizowanego przez firmę Echo Development, który sprawia, że zamknięte dotąd obszary, często z historyczną zabudową, zostają na nowo wkomponowane w miejską tkankę i zamieniają się w żywe kwartały miejskie. Ideą są miasta 15-minutowe, zaprojektowane jako zielone i otwarte przestrzenie publiczne, zapewniające mieszkańcom dostęp do pełnej infrastruktury miejskiej, ścieżek rowerowych, ciągów pieszych do pracy, sklepów, restauracji, edukacji i innych najważniejszych usług, które zachęcają ludzi do interakcji. Ogranicza się przy tym konieczność przemieszczania się autami, co pozytywnie wpływa na środowisko naturalne.
Michał Marszałek
Associate, International Well Building Institute IWBI
nagroda specjalna
EKOLOGICZNE OSIEDLE WIELORODZINNE w Katowicach
Projektant: k3xmore
Inwestor: Katowickie TBS
Wyjątkowość projektów w każdej z kategorii nie dawała spokoju jury podczas całych obrad i jednomyślnie postanowione zostało przyznanie w tym roku nagrody specjalnej. Spośród wyjątkowych projektów z kilku różnych kategorii wyłoniony został ten najbardziej wyróżniający się: „Ekologiczne osiedle wielorodzinne”.
Projekt jest doskonałym przykładem perfekcyjnie przemyślanej realizacji mieszkaniowej TBS, której pozazdrościć mogłyby niejedne wysokobudżetowe prywatne inwestycje. Z przedstawionych materiałów na szczególną uwagę zasługuje czysta, klarowna i przestronna architektura całego osiedla, pozwalająca na stworzenie komfortowej przestrzeni do mieszkania, dużych tarasów, ale i budowania społeczności czy po prostu spędzania czasu na zewnątrz. Niezależność całego osiedla od dostawców ciepła systemowego poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań technologicznych i instalacyjnych jest bardzo pożądaną charakterystyką nowoczesnych i zrównoważonych realizacji. Dodatkowa retencja wody w zbiorniku wodnym na terenie osiedla oraz wykorzystanie wody szarej, czy optymalizacja parkingu podziemnego pod nasadzenia wysokich drzew, maluje nam bardzo odpowiedzialny projekt socjalny z poszanowaniem i minimalizacją wpływu na środowisko. Odpowiednio dobrane materiały do budowy, jak np. wentylowana stalowa elewacja, zwiększają wartość budynków poprzez wprowadzanie atrakcyjnego architektonicznie, trwałego rozwiązania, minimalizującego utrzymanie i wprowadzającego możliwość wykorzystania gospodarki o obiegu zamkniętym już na etapie budowy, ale także na końcu cyklu życia całego obiektu. A wszystko to certyfikowane będzie w systemie ZIELONY DOM. Gratulacje!
dr inż. Maciej Chrzanowski
Inżynier konstrukcji, Business Development Leader in Construction – Steligence® Resident Poland | CEE Cluster Leader, ArcelorMittal